Instytut Historii Sztuki Instytut Struktura Zakład Teorii Sztuki

prof. dr hab. Tomasz Torbus

pokój 60, tel. (58) 523 37 45

 

Studia z historii sztuki podjął w 1980 roku w Instytucie Historii Sztuki na Wydziale Historycznym Uniwersytetu Warszawskiego. Po wprowadzeniu stanu wojennego usunięty z listy studentów, dlatego też edukację kontynuował za granicą. Od 1983 roku studiował historię sztuki, etnologię i archeologię prekolumbijską na Uniwersytecie Hamburskim. Praca magisterska na temat zamku krzyżackiego w Radzyniu Chełmińskim ukierunkowała jego późniejsze zainteresowania badawcze tak w zakresie chronologicznym (średniowiecze), typologicznym (architektura), jak i geograficznym (Europa Środkowa i Wschodnia).

W latach 1990-1997 napisał doktorat na temat grupy około 40 konwentualnych zamków krzyżackich w państwie zakonnym Prus. Od 2010 roku powrócił do tematów krzyżackich, m.in. w związku z zaktualizowanym wydaniem doktoratu w języku polskim przez gdańskie Wydawnictwo Słowo Obraz/Terytoria w 2014 (katalog w osobnym tomie 2016). Zarobkował pisząc książki popularnonaukowe, m. in. przewodnik o Polsce i jej sztuce wydany przez niemiecką oficynę DuMont.

Na zmianę tematów badawczych zdecydował się w 2000 roku, kiedy to przystąpił do tzw. projektu jagiellońskiego, stworzonego w instytucie badawczym (GWZO) przy Uniwersytecie w Lipsku. Przez kolejne pięć lat opracowywał rezydencje jagiellońskie w Czechach, Polsce i na Węgrzech, koncentrując się na ich symbolicznej wymowie dla dynastii o wielkomocarstwowych ambicjach. Wynikiem tych badań była złożona w 2009 roku i obroniona rok później praca habilitacyjna o królewskich rezydencjach w Polsce i na Litwie, a wydana po niemiecku w 2014 roku. W latach 2006-2011 uczestniczył w projekcie dotyczącym kultury dworskiej Europy środkowowschodniej (XIV-XVIII wiek), opracowując architekturę czasów unii polsko-saskiej (1697-1763) oraz mecenat artystyczny Henryka Brühla (patrz publikacje). Jego inne aspekty badawcze to dziewiętnastowieczny historyzm, problemy współczesnej recepcji i instrumentalizacji motywów krzyżackich w Niemczech i w Polsce, nazistowskie „zamki krzyżackie” czy odbudowa zabytków w Polsce po 1945 roku.

Od 2010 roku – jako profesor nadzwyczajny Uniwersytetu Gdańskiego, a w latach 2012-2016 dyrektor Instytutu Historii Sztuki UG – rozpoczął również systematyczne badania manierystycznej i barokowej architektury publicznej tzw. Złotego Wieku Gdańska (ratusze, bramy miejskie, twierdze, bastiony, budynki bractw, dwory i arsenały), z naciskiem na ikonografię polityczną w dekoracji tych budowli (projekt zakończony w 2015 roku, w najbliższych latach przewidziana jest publikacja wyników projektu). Od listopada 2015 roku uczestniczy w grupie badawczej lipskiego GWZO na temat rekonstrukcji w Europie XIX i XX wieku, gdzie w ramach trzyletniego projektu opracowuje rekonstrukcje architektury na terenach polskich od drugiej połowy XIX wieku po II Rzeczpospolitą.

 

Publikacje (wybór)

Prowadzone zajęcia:

Architektura średniowiecza w Europie i Polsce (wykład)

Architektura nowożytna w Europie i Polsce (wykład)

Seminarium magisterskie 2012-2013

Wykład monograficzny

Architektura Gdańska „Złotego wieku” XV-XVII wieku (fakultet tematyczny)

Architektura Gdańska od poł. XIV do połowy XVII w.  (fakultet tematyczny)

 

Prowadzone prace magisterskie

Ostatnio modyfikowane: 21.02.2024